Papiermeesters
Twee gebrandschilderde ramen ter herinnering aan de Bevrijding van Velp,
dat is een doel dat alle papiermeesters meteen aanspreekt.
In januari 2012 stemt de Kerkeraad unaniem in met hun voorstel.
Het algemene doel spreekt aan; veel oud-papierbrengers zijn geen lid van de Protestante Kerk Velp.
De Grote Kerk met de Bevrijdingsramen wordt steeds meer een gebouw van de gehele Velpse samenleving.
De Gelderlander, juli 2010
Wat zijn en wat doen de Papiermeesters?
Het begon heel simpel in 1967.
Het oud papier werd bij enkele gemeenteleden van de Hervormde kerk opgehaald. Dat gebeurde met de fiets en een karretje erachter. Het geldbedrag werd overhandigd aan ds. R. Dijkstra, die als taak had een kerk/kapel te bouwen in de Velpse wijk “Dillenburg”.
Dit kerkgebouw is er in 1971 gekomen: “De Schoonenberg” aan de Waldeck Pyrmontlaan.
Toen bleek al dat een duidelijk en aansprekend doel, mensen in beweging zet.
In de jaren ’70 en ’80 werd de oud-papieractie steeds verder uitgebreid.
Het adressenbestand nam toe, vooral in het jaar 1973.
In de R.K. Parochie van Velp werd in de jaren 1971-1973 actie gevoerd om fl. 150.000,-- bij elkaar te krijgen om de kerk aan de Emmastraat van de ondergang te redden. Oud papier ophalen was een van de activiteiten. Toen in 1973 het streefbedrag was behaald werd ook het oud papier ophalen stopgezet en werden alle ophaaladressen spontaan aan de Hervormde Gemeente geschonken.
Daarmee werd de oud-papieractie steeds meer een gebeurtenis voor heel Velp.
Een busje werd aangeschaft en Velp werd in 4 wijken verdeeld, ingedeeld naar de 4 wijken van de Hervormde Gemeente destijds: wijk 1 (rond de Oude Jan aan de Kerkstraat), wijk 2 (rond wijkgebouw “De Poort” aan de Dr. van de Feltzlaan), wijk 3 (de Overbeek) en wijk 4 (Dillenburg, rond de Schoonenberg).
In al die jaren is er flink gespaard voor het monumentale orgel van de Grote Kerk, die voor de Hervormde Gemeente de “hoofdkerk” was (naast Oude Jan, Schoonenberg en De Poort).
De ophaaldag was de dinsdag en dat betekende dat vooral ‘vutters’ en gepensioneerden dit werk konden en moesten doen.
Even, in 1989 leek de papierinzameling voorgoed voorbij.
In het kerkblad “Samen Onderweg” van 26 mei 1989 staat daarover het volgende:
“De papierophaaldienst “POD” heeft vorige week voor het laatst oud papier bij de bekende adressen opgehaald! Het besluit om met deze activiteit te stoppen is op 14 april jl. na overleg met de medewerkers van deze dienst genomen. De opbrengst was vanwege de lage prijs van oud papier zo ver gedaald dat na de aftrek van de kosten, minder dan de helft van de opbrengst overbleef (in 1988 ca. fl. 3000,--). In aanmerking genomen dat bovendien aanmerkelijke kosten voor het onderhoud van het transportbusje verwacht werden en daarmee de netto-opbrengst nog verder zou afnemen, is het besluit tot stoppen genomen.
In 1988 werd ca. 180.000 kg. papier opgehaald bij ca. 570 adressen. Het ophalen vergde gedurende 74 dagen ca. 1300 manuren…..”
Maar enthousiasme kun je niet temperen.
Nog geen maand later was in het kerkblad van 23 juni 1989 het volgende te lezen:
“Het bericht waarin wij meedeelden, te moeten stoppen met de oud-papier-ophaaldienst, heeft veel reacties teweeg gebracht. Enerzijds werd veel begrip getoond, vanwege de te lage netto-opbrengst; anderzijds waren veel mensen teleurgesteld, omdat men het orgelfonds en daarmee de kerk, (ook) graag op deze wijze steunt. Wij hebben gezocht naar een rendabelere oplossing, zodat we met minder kosten deze activiteit toch kunnen doorzetten. Bij wijze van proef denken wij, voorlopig voor het komende half jaar, aan een door velen geuite wens gehoor te geven: Elke laatste zaterdag van de maand zal er ’s morgens van 9.00 uur tot 11.30 uur op het terrein van de Grote Kerk in de Kerkstraat een container staan, waarin u het oude papier kunt deponeren.”
De eerste zaterdag, 24 juni 1989, werd er 4.500 kg. gebracht en dat leverde fl. 180,-- op.
Papiercontainer in 1989
Dit was het begin van de periode van de papiercontainer bij de Grote Kerk, waarbij na verloop van jaren spontaan de naam “papiermeesters” is ontstaan.
De actie groeide uit tot een opbrengst van gemiddeld 11.000 kg. per maand. Er waren zelfs maanden dat de 16.000 kg. werd gehaald.
Het aantal oud-papierbrengers groeide en groeide en dat betekende op heel wat zaterdag filevorming in de Kerkstraat.
Ooit hebben werd het aantal papierbrengers op een zaterdagmorgen geturfd, dat was op zaterdag 29 november 1997:
Voor 8.30 uur: 11 pers.
8.30 – 9.00 uur: 26
9.00 – 9.30 uur: 31
9.30 – 10.00 uur: 47
10.00 – 10.30 uur: 71
10.30 – 11.00 uur: 64
11.00 – 11.30 uur: 50
Na 11.30 uur: 5
Dit werd ook gepubliceerd en zo konden de brengers een rustige tijd uitzoeken.
In de loop der jaren is het monumentale orgel van de Grote Kerk gerestaureerd, grotendeels ook met rijkssubsidie. De papiermeesters hebben er fl. 75.000,-- aan bijgedragen.
Met de toenmalige kerkvoogdij van de Hervormde Gemeente Velp is afgesproken dat de opbrengst van het oud papier ten goede zou komen aan de verfraaiing van de Grote Kerk.
Door zichtbaar te maken waar mensen hun papier voor brachten, was het ook een stimulans voor steeds meer mensen om hun oud papier naar de Grote Kerk te brengen.
De verschillende doelen in de loop der jaren waren, naast de afbetaling van de restauratie van het orgel:
- restauratie van de 2 kroonluchters in de zijbeuken van de kerk en de aanschaf van een derde exemplaar in het middenschip van de kerk.
- de restauratie en de plaatsing van het zgn. Casa-Cara hek voor de kerk. Met de plaatsing van dit hek werd de situatie van het aangezicht van de kerk van voor de jaren ’60 weer enigszins hersteld.
- de aanpassing en verbetering van de verlichting in de kerk, nodig ook vanwege de toename van verhuur van de kerk.
Dit laatste doel werd eind 2010 bereikt.
Inmiddels is de Grote Kerk geen eigendom meer van alleen de Hervormde Gemeente.
In 2005 zijn de Hervormde Gemeente en de Gereformeerde Kerk van Velp gefuseerd. Drie kerken (Grote Kerk, Oude Jan en Parkstraatkerk) was voor de nieuwe Protestante Gemeente Velp een te ruime jas.
In het proces wat volgde is de Parkstraatkerk gesneuveld.
Dat heeft de leden van de voormalige Gereformeerde Kerk veel pijn gedaan. Toch vond het gros van deze gemeenschap een thuis in de Grote Kerk.
Vanuit de Gereformeerde Kerk is het aantal papiermeesters toen ook aangevuld en bleef men enthousiast voor het idee om de oud-papieractie te bestemmen voor de verfraaiing van de Grote Kerk.
De groep papiermeesters bestaat op dit moment uit 20 personen.
In 2011 moest gezocht worden naar een nieuw doel.
Geopperd is bijv. om bij de Grote Kerk een klokkenstoel te bouwen waar t.z.t. de luidklok van de Parkstraatkerk in opgehangen zou kunnen worden.
Maar dit idee bleek niet aan te slaan.
Andere ideeën, aangedragen vanuit de kerkeraad, de papiermeesters hadden niet het enthousiasme wat toch nodig is.
Het idee van de twee gebrandschilderde ramen ter herinnering aan de bevrijding van Velp, was vanaf het begin een doel wat aansprak.
In januari 2012 besloten de papiermeesters hiervoor te gaan, de kerkeraad stemde ermee in.
En vervolgens werden contacten gelegd met de Velpse verenigingen.
Veel oud-papierbrengers zijn geen lid van de Protestante Kerk Velp.
We hopen met de bevrijdingsramen dat de Grote Kerk steeds meer een gebouw ook van de Velpse samenleving mag worden.
Papiermeesters-van-het-eerste-uur, van links naar rechts: Peter Schroeder (coördinator sinds 2004), Henk van de Weerd, Dick Juijn (coördinator van 1998-2004) en Nico van Putten (oprichter en coördinator tot 1999, overleden in 2002).
